ฉัดจัม ข้าวยำคะฉิ่น

ชาวคะฉิ่นในสมัยก่อน หากใครต้องการสร้างบ้านหรือเก็บเกี่ยวพืชผลที่ต้องใช้คนจำนวนมาก ชาวบ้านก็จะมาช่วยกันโดยไม่มีการจ่ายเงิน แต่จะตอบแทนน้ำใจผู้ที่มาช่วยด้วยการลงแรงช่วยเหลืองานในครั้งต่อไป คล้ายกับการลงแขกของไทยนั่นเอง ซึ่งในวันดังกล่าว ก็เป็นหน้าที่ของเจ้าของบ้านหรือเจ้าของไร่นาที่จะต้องคอยเตรียมน้ำท่าข้าวปลาอาหารไว้ให้เพื่อนบ้านที่มาช่วยงาน และอาหารอย่างหนึ่งที่นิยมนำมาเลี้ยงก็คือ “ฉัดจัม” หรือ “ข้าวยำ” แบบคะฉิ่นนั่นเอง


วิธีการทำฉัดจัมนั้นทำได้ไม่ยุ่งยาก เริ่มจากการเตรียมส่วนประกอบและเครื่องปรุงดังต่อไปนี้


ข้าวสวย  2 ถ้วย
เนื้อไก่ต้มฉีกเป็นฝอย 1/2 ถ้วย
หน่อไม้ต้มหั่นฝอย 1/2 ถ้วย
ถั่วฝักยาวหั่นละเอียด 1/2 ถ้วย
เห็ดนุมจีย่างไฟสับละเอียด 1/3 ถ้วย
(ถ้าไม่มีอาจใช้เห็ดหอมหรือเห็ดอย่างอื่นแทนได้)
หัวหอมหั่นละเอียด 1/3 ถ้วย
หอมแดงทอด
ผักชี ต้นหอม ใบโหระพา
พริกขี้หนูสับ
น้ำมันพืช

ส่วนประกอบน้ำซุป
มันฝรั่ง
หน่อไม้เปรี้ยวฝอยตากแห้ง
ใบโหระพา
น้ำที่เหลือจากการต้มไก่

เมื่อเตรียมส่วนประกอบต่าง ๆ ครบแล้ว ให้ตักข้าวสวยในปริมาณตามที่ต้องการลงในภาชนะ อาจจะใช้ชามอ่างใบใหญ่เพื่อสะดวกต่อการคลุก จากนั้นใส่น้ำมันพืชเล็กน้อยตามด้วยส่วนผสมทุกอย่างลงไปในปริมาณตามต้องการยกเว้นใบโหระพา(ใส่ตอนสุดท้ายเพื่อไม่ให้ใบช้ำ) ปรุงรสด้วยเกลือและพริกไทยเล็กน้อย จากนั้นจึงค่อย ๆ คลุกให้เข้ากัน เมื่อเข้ากันดีแล้ว หั่นใบโหระพาเป็นชิ้นเล็ก ๆ ใส่ลงไป คนให้เข้ากันเล็กน้อย จากนั้นตักใส่จานโรยหน้าด้วยผักชีก่อนเสิร์ฟ

วิธีทำน้ำซุป จะใช้น้ำที่เหลือจากการต้มไก่ตั้งไฟให้เดือด จากนั้นใส่มันฝรั่งหั่นขนาดพอดีคำลงไป ต้มไปเรื่อยๆ จนกระทั่งมันฝรั่งสุก ใส่หน่อไม้เปรี้ยวฝอยตากแห้งลงไป (หากไม่มีใช้หน่อไม้เปรี้ยวธรรมดาแทนก็ได้) ปรุงรสด้วยเกลือและพริกไทย โรยหน้าด้วยใบโหระพาพร้อมเสิร์ฟ

ข้าวยำเป็นอาหารที่มีรสชาติอ่อน ๆ แต่เสน่ห์ของอาหารชนิดนี้อยู่ที่กลิ่นหอมของใบโหระพาผสมกับความหอมกรุ่นของข้าวสวยที่หุงร้อน ๆ บวกกับน้ำซุปมันฝรั่งรสชาติกลมกล่อม และด้วยความที่ฉัดจัมทำได้ง่ายและรสชาติอร่อย จึงทำให้ปัจจุบันชาวคะฉิ่นมักจะทำไว้เลี้ยงแขกเหรื่ออยู่เสมอ หากใครที่กำลังคิดหาเมนูอาหารสำหรับเลี้ยงแขกหรือเพื่อนฝูงที่ทำได้ไม่ยาก ใช้เวลาไม่นานอยู่ตอนนี้ละก็ “ฉัดจัม” หรือ “ข้าวยำคะฉิ่น” ก็น่าจะเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่น่าสนใจไม่น้อยทีเดียว