แปลจากบทความเรื่อง Is It a Crime? โดย K.Mongan จากเว็บไซต์ www.rakhapura.com
“นั่นใครน่ะ?”
“ฉันเองจ้ะ”
ฉันตอบด้วยความแปลกใจ เธอรู้ได้อย่างไรกันนะว่าฉันยืนอยู่ข้างหลังเธอ
หญิงชราวัย 60 ปีผู้ที่กำลังตำข้าวอยู่มีชื่อว่า “พรูมะ” แม้ว่าตาทั้งสองข้างจะบอดสนิทมองอะไรไม่เห็น แต่งานบ้านทุกอย่างล้วนแล้วแต่เป็นฝีมือของเธอทั้งสิ้น
แม่เฒ่าพรูมะอาศัยอยู่กับครอบครัวของลูกสาวชื่อ “ซอว์ตา” ในดินแดนเขตรอยต่อระหว่างประเทศพม่ากับบังกลาเทศ ซอว์ตาเลี้ยงชีพด้วยการเร่ขายผักตามบ้าน เธอจะออกจากบ้านตั้งแต่ตอนเช้ามืดเพื่อไปจ่ายตลาดที่อยู่ห่างจากบ้านกว่า 2.5 ไมล์ เธอจะซื้อผักจากตลาดและนำมาเร่ขายตามหมู่บ้านต่างๆ ส่วนสามีของเธอทำงานในไร่
เมื่อสิ้นสุดฤดูเก็บเกี่ยว ชาวนาไม่ได้รับอนุญาตให้ขายข้าวเอง แต่กลับถูกบังคับให้ขายข้าวให้กับรัฐบาลก่อนเป็นอันดับแรก หากรัฐบาลยังไม่ได้ข้าวตามปริมาณที่ต้องการ ใครก็ไม่สามารถขนย้ายข้าวออกไปยังพื้นที่อื่นได้ คนที่ต้องการนำข้าวที่เก็บเกี่ยวได้ไปสีที่โรงสีในหมู่บ้านอื่นต้องแสดงลายเซ็นของเจ้าหน้าที่ หากไม่มีลายเซ็นจะถือว่าผู้นั้นลักลอบขนข้าวออกนอกพื้นที่ ด้วยเหตุนี้เอง แม่เฒ่าพรูมะจึงต้องตำข้าวเองก่อนลงมือทำอาหารทุก ๆ วัน
อันที่จริง แม่เฒ่าพรูมะไม่ได้อยู่ในโลกแห่งความมืดมาตั้งแต่กำเนิด เมื่อแม่เฒ่าอายุได้ 50 ปี เธอเป็นโรคต้อกระจก ไม่มีใครพาไปรักษา แม่เฒ่าเองก็ไม่มีเงินที่จะใช้เป็นค่าเดินทางไปในเมืองจึงไม่เคยไปพบจักษุแพทย์เลย ถึงแม้ว่าเธอจะมีพี่ชายฝาแฝด แต่พวกเขาก็อยู่ในสภาพที่ไม่สามารถช่วยอะไรได้ จนเธอต้องตาบอดในที่สุด
แม้ว่าแม่เฒ่าพรูมะจะมองไม่เห็น เธอก็สามารถทำอาหารและเลี้ยงดูหลาน ๆ อีก 3 คน ในช่วงที่พ่อแม่ของเด็ก ๆ ต้องออกไปทำงานนอกบ้าน หลายครั้งที่ฉันเห็นเธอพยามเป่าฟืนที่ยังเปียกอยู่เพื่อให้ไฟลุก ทั่วทั้งห้องครัวคละคลุ้งไปด้วยควันไฟ น้ำตาเธอไหลเพราะควันเข้าตา เมื่อไหร่ก็ตามที่ฉันเห็นภาพนั้นก็รู้สึกใจหายทุกครั้ง เช่นเดียวกับตอนนี้...
ฉันรีบกลับไปที่บ้านเพื่อนำฟืนแห้งไปให้เธอกองหนึ่ง
แม่เฒ่าได้ยินเสียงฉัน เธอหันหน้ามายิ้มให้ฉันด้วยน้ำตานองหน้า
“ซอว์ตาอยู่ไหมจ๊ะ” ฉันถามถึงลูกสาวของแม่เฒ่า
“ไม่อยู่หรอก สามีเขาถูกจับ เมื่อคืนนี้เขาออกไปตกปลาทั้งคืน ได้กุ้งตัวใหญ่ ๆ มาเยอะ เลยเอาไปขายที่ Gantgawgywam ที่นั่นราคาดีกุ้งกิโลละ 60 จั๊ต (2.2 บาท) ราคาของรัฐบาลแค่ 25 จั๊ต(0.95 บาท) ทหารเลยจับตัวเขาไป เราต้องจ่ายค่าปรับให้กองทัพ ตอนนี้ซอว์ตาก็เลยต้องเอาเงินไปไถ่ตัวเขา" แม่เฒ่าตอบ
Gantgawgywam อยู่ใกล้กับเมือง Wabo ชายแดนพม่า-บังคลาเทศ ในขณะนั้นกุ้งมีราคา 300 จั๊ตต่อ 1 กิโลกรัม
ตอนนั้น ฉันเองก็ไม่รู้ว่าจะปลอบใจแม่เฒ่าอย่างไร...
