ถ้าใครเคยอ่านข่าวเกี่ยวกับประเทศพม่าอยู่บ่อย ๆ เคยสงสัยบ้างไหมว่าทำไมคนพม่าจึงมักมีชื่อขึ้นต้นว่า “ หม่อง” “อู” “โก ” “มะ” “ด่อ” ฯลฯ เช่น “หม่องเอ” “ ด่ออองซาน ซูจี” “อูวินอ่อง” “ มะติ่นวิน” ฯลฯ จริง ๆ แล้วคำเหล่านี้ บางครั้งไม่ใช่ส่วนหนึ่งของชื่อคน ๆ นั้น แต่เป็นคำนำหน้าเพื่อบ่งบอกวัยหรือสถานภาพทางสังคมของบุคคลนั้น เหมือนกับคำว่า “เด็กชาย” “นาย” “นาง” “นางสาว” หรือ คำว่า พี่ น้อง ลุง ป้า น้า อา ฯลฯ ของคนไทย คำถามคาใจฉบับนี้ค้นหาคำอธิบายมาให้คุณได้เข้าใจถึงความหมายของคำต่าง ๆ และเลือกใช้คำเรียกได้ถูกต้องหากมีโอกาสได้พบเพื่อนชาวพม่า
คำนำหน้าชื่อ หรือคำเรียกชื่อโดยมีคำว่า “ หม่อง” “โก ” “อาโก” “อู” และ “อาโพ้” ใช้สำหรับเรียกผู้ชาย ส่วนคำเรียกผู้หญิง คือ “มะ” “อามะ” “ด่อ”และ “อาพั้ว” โดยแต่ละคำมีความหมายแตกต่างกันดังนี้
คำว่า “หม่อง” เป็นคำที่เรามักเจอบ่อย ๆ ตามหน้าหนังสือพิมพ์ และเป็นคำที่คนไทยนิยมเรียกเพื่อสื่อความหมายถึงคนพม่า เช่น “รัฐบาลหม่องเปลี่ยนผู้นำ” เราสามารถรับรู้ได้ทันทีว่าหมายถึงรัฐบาลพม่า ความหมายที่แท้จริงของ คำว่า “หม่อง” ในสังคมพม่า คือ จะใช้สำหรับนำหน้าชื่อผู้ชายพม่าที่มีอายุไม่เกิน 15 ปี มีความหมายเช่นเดียวกับ “เด็กชาย” ในภาษาไทย หากพบคำนี้นำหน้าชื่อคนพม่าสามารถเดาได้เบื้องต้นว่า ชายผู้นี้ยังเป็นเด็กรุ่นหนุ่ม แต่บางครั้งคุณอาจเดาผิด เพราะบางคนจะใช้คำว่า “หม่อง” เป็นส่วนหนึ่งของชื่อไปเลยดังเช่น พลเอกหม่องเอ ผู้นำคนสำคัญของพม่า เป็นต้น
สำหรับคำว่า “ โก” หมายถึง “นาย”ใช้นำหน้าชื่อผู้ชายวัยรุ่นอายุตั้งแต่ 18-30 ปี ถึง หากแต่งงานแล้วแต่ถ้าอายุยังไม่เกิน 30 ปี ก็ยังใช้คำว่า “โก” อยู่ เช่น โกหน่ายวิง หมายถึง นายหน่ายวิน นอกจากนี้คำว่า “โก” จะเป็นที่ผู้ใหญ่ใช้เรียกเด็กหนุ่มที่อ่อนวัยกว่าอีกด้วย
ส่วนคนที่เราให้ความเคารพนับถือเป็นพี่ชาย อาจใช้คำว่า “อาโก” ก็ได้
ส่วนคำว่า “ อู” หมายถึง ลุงหรืออา จะใช้นำหน้าชื่อผู้ชายที่มีอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป หรืออาจเรียกว่า “อูเล"เฉย ๆ โดยไม่ต้องเอ่ยชื่อก็ได้เช่นกัน
สำหรับคำนำหน้าชื่อผู้หญิงนั้น นิยมใช้คำว่า “มะ”
นอกจากนี้ยังมีคำเรียกพี่สาวหรือผู้หญิงที่เราให้ความเคารพและสูงวัยกว่า จะเรียกว่า “อามะ” โดยจะไม่ใส่ชื่อตามหลังอีก
ส่วนคำว่า “ด่อ”
นอกจากนี้คนพม่ายังใช้คำว่า “อาโพ้” หรือ “โพ้โพ้” เพื่อใช้เรียก ปู่ ตา หรือชายสูงอายุ ส่วน ย่า ยาย หรือ หญิงสูงอายุ จะเรียกว่า “อาพั้ว” หรือ “พั้ว พั้ว “
การเรียกชื่อของชาวพม่า โดยปกติจะไม่เรียกชื่อผู้อื่นเฉย ๆ เพราะเป็นการไม่สุภาพและไม่ให้เกียรติกัน เพราะฉะนั้นหากผู้อ่านได้เจอชาวพม่า หรือมีเพื่อนเป็นชาวพม่าก็อย่าลืมเอาคำเหล่านี้ไปใช้นะคะ
