โรงเรียน OPC บ้านน้อยของเด็กหลังเขา

โดย หมอกเต่หว่า
ทิวทัศน์ภูเขาสูงสลับเรียงซ้อนตัวสวยงามตระการตา ของเมืองสามหมอกและ 1,864 โค้งที่รอให้หลายคน ไปพิชิต บวกกับวัฒนธรรมหลากหลายเชื้อชาติของผู้คนใน จังหวัดแม่ฮ่องสอน เป็นมนต์เสน่ห์ที่ดึงดูดให้ใครหลายคนอยาก ไปเยือน แต่จะมีสักกี่คนที่รู้ว่าเบื้องหลังภูเขาเหล่านั้นยังมี โรงเรียนเล็กๆ แห่งหนึ่งซึ่งเปรียบเสมือนเป็นบ้านอันแสนอบอุ่น ที่หยิบยื่นโอกาสให้กับเด็กตัวน้อยๆ ไร้ที่พึ่ง ไร้หนทางและความหวัง ที่แห่งนี้ยังเป็นเป็นโรงเพาะเมล็ดต้นกล้านั่นก็คือเด็กๆ ให้เติบโต เป็นคนดีมีคุณภาพในอนาคต


ศูนย์การศึกษาทางเลือกสำหรับเด็กยากจน โรงเรียนสไตล์โฮมสคูล (Home School)  ที่รู้จักกันในชื่อ Opportunity for Poor Children Shelter – OPC ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2545 โดยกลุ่มคนตัวเล็กๆ ชาวไทยใหญ่เพียงไม่กี่คนที่คลุกคลีและทำงานด้านการ พัฒนาสังคมจนมองเห็นปัญหาของเด็กไร้ที่พึ่ง ก่อให้เกิดแนวคิดที่อยากช่วยเหลือเด็ก ด้อยโอกาส เป็นที่มาของการก่อตั้งโรงเรียนและศูนย์ที่พักพิงให้แก่เด็กเหล่านี้ในที่สุด

คำจื้น หนึ่งในผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการก่อตั้งและยังเป็นผู้อำนวยการของ โรงเรียนแห่งนี้เล่าว่า จุดเริ่มต้นของการก่อตั้งโรงเรียน OPC เกิดขึ้นหลังจากเขาได้ช่วยเหลือ เด็กไร้สัญชาติที่ไม่มีเอกสารแสดงตนบางส่วนให้สามารถเข้าเรียนในโรงเรียนของรัฐ ในช่วงเวลาเดียวกันเขาได้ทำงานให้กับองค์กร World Education ซึ่งเป็นองค์กรที่ทำคู่มือการเรียนการสอนในค่ายผู้ลี้ภัยตามชายแดนไทย-พม่า ผลจากการทำงานคลุกคลีกับงาน ที่เกี่ยวกับเด็กได้จุดประกายความคิดในการริเริ่มโครงการ Mobile teaching (โรงเรียน เคลื่อนที่) ตระเวนสอนหนังสือให้กับเด็กลูกแรงงานที่ไม่มีโอกาสเข้าเรียนตามไซท์งาน ก่อสร้างและตามส

ในเวลาต่อมาเขาได้สร้างห้องเรียนชั่วคราวขึ้นหนึ่งหลัง บนที่ดินของเขาลงทุน จากเงินที่หามาได้ด้วยน้ำพักน้ำแรงของเขาเอง หลังจากตระเวนสอนหนังสือตามสถานที่ต่างๆ มานาน จึงเริ่มเปลี่ยนวิธีการให้เด็กปั่นจักรยาน ซึ่งได้รับบริจาค มาเรียนที่ห้องเรียนชั่วคราวแห่งนี้แทน ต่อมาในปี 2546 มีการผลักดันแรงงานผิดกฎหมาย จำนวนมากกลับไปยังฝั่งพม่าตรงชายแดนไทย–พม่า จ.แม่ฮ่องสอน แรงงานหลายคนได้ร้องขอความ ช่วยเหลือมายังคำจื้น เขาจึงเดินทางไปรับลูกแรงงาน ทั้งหมดที่ถูกผลักดันออกนอกประเทศมาอยู่ที่ห้องเรียนชั่วคราว และในช่วงเวลานั้นเอง เขาได้เห็นปัญหาของ เด็กที่ติดเชื้อเอชไอวีหรือพ่อแม่เสียชีวิตจากโรคร้ายนี้ ทำให้เขาคิดตั้งศูนย์พักพิงให้เด็กเหล่านี้ขึ้น

“ในช่วงเวลานั้นเด็กๆ ลูกของแรงงานไร้ทางออก ไม่รู้จะไปขอความช่วยเหลือจากที่ไหน ผมจึงรับมา อยู่ด้วย ซึ่งตอนนั้นโรงเรียนของเรายังไม่เป็นรูปเป็นร่าง แต่ผมก็ทอดทิ้งเด็กๆ ไม่ได้เพราะพวกเขา น่าสงสารมาก แม้ในช่วงเวลาต่อมา เด็กส่วนหนึ่งก็ยังอยู่ กับผมต่อไป ตอนที่เราเริ่มมีความคิดที่จะทำโครงการนี้ ก็มีหลาย ฝ่ายแย้งว่าเราจะทำได้หรือเพราะมันเป็นงานหนัก ผมก็บอกเขาไปว่า แม้ผมจะเป็นแค่คนตัวเล็กๆ ผมก็จะลองทำดู เพราะใจเราอยากทำ อยากช่วยเด็กๆ ผมจึงเริ่มจากการทำสิ่งที่เล็กๆ ไปก่อน มันทั้งเป็นความ ท้าทายและหลอกหลอนผมมาจนถึงทุกวันนี้ เพราะในช่วงเวลา ที่เริ่มก่อตั้ง OPC เป็นช่วงที่ลำบากมาก บ้างก็กล่าวหาว่าผมได้เงิน สนับสนุนจากการค้ายาบ้าง หรือได้เงินสนับสนุนจากกองกำลังทหาร ไทยใหญ่บ้างหรือบางคนหาว่าผมต้องการหาผลประโยชน์จากเด็ก ซึ่งมันไม่ใช่อย่างที่คนรอบๆ ตัวคิด เราไม่มีงบฯเลยในช่วงเริ่มต้นแต่เราดิ้นรนทุกทางเพื่อให้เด็กได้รับประโยชน์ แต่เราก็โชคดี ที่ได้เพื่อนๆ คน ใจดีมากมายยื่นมือเข้ามาช่วยเหลือพร้อมๆ กับคนรอบข้างเริ่มเข้าใจการ ทำงานของเรามากขึ้น”

ในช่วงเวลาต่อมาก็ได้รับเงินช่วยเหลือเพื่อสร้างอาคารที่พักห้อง เรียนโรงอาหารได้รับการสร้างจากผู้บริจาคและกลุ่มอาสาสมัคร ซึ่งเป็น นักศึกษาต่างชาติ และจากหลากหลายองค์กรอย่างมูลนิธิเกื้อฝันเด็ก (Child dream foundation) เป็นต้น

“OPC อยู่มาได้เพราะเราใช้วิธีการจัดการ คือ องค์กรไหนอยาก จะสร้างอาคาร หรือของเล่นให้เด็กๆ ก็ลงมือมาสร้างได้เลย แล้วก็มา ประเมินผลกันเอง ซึ่งผมคิดว่าวิธีการนี้มันถูกใจทั้งคนให้และคนรับ นอก จากนี้เรายังรับความช่วยในรูปแบบของบุคลากร หรือสิ่งของเครื่องใช้ จำเป็นอย่างยาสีฟันจากบริษัทคอลเกต-ปาล์มโอลีฟตลอดทั้งปี รวมถึง Thailand Burma Border Consortium (TBBC) ที่ช่วยเหลือด้านสิ่งของอาหารในยามฉุกเฉิน รวมถึงผู้บริจาคใจบุญอีกหลายคนที่ให้ความ ช่วยเหลือในด้านค่าใช้จ่ายของโครงการ” คำจื้นกล่าว

ปัจจุบันโรงเรียน OPC มีนักเรียนทั้งสิ้นจำนวน 47 คน ซึ่งมีทั้ง เด็กชาวไทยใหญ่ ว้า จีนฮ่อ และลีซอ อายุระหว่าง 7 – 18 ปี มีครูอาสา สมัคร 8 คน โดยตั้งแต่เริ่มก่อตั้งจนถึงปัจจุบันโรงเรียน OPC ได้ให้ความ ช่วยเหลือแก่เด็กหลายร้อยคนแล้ว กลุ่มเด็กๆ ที่เข้าเรียนที่นี่มีทั้งจาก ครอบครัว หย่าร้าง ฐานะยากจน กำพร้า พ่อแม่ จากเด็กที่เป็นเหยื่อ ความรุนแรงในครอบครัว รวมทั้งเด็กจากฝั่งพม่าที่หนีจากปัญหา ยาเสพติด จากการถูกบังคับเป็นทหารเด็ก และเด็กที่เสี่ยงต่อการถูกล่อลวง จากขบวนการค้ามนุษย์ นอกจากนี้ยังให้ความช่วยเหลือแก่เด็กที่พ่อแม่หรือตัวเด็กติดเชื้อเอชไอวีด้วย

เด็กชายต๊ะ (นามสมมุติ) เป็นเด็กติดเชื้ออีกคนหนึ่งที่ได้รับการ ช่วยเหลือจากโรงเรียน OPC แม้ก่อนหน้านี้ดูเหมือนว่าอนาคตของเด็กชายคนนี้จะมืดมัวและถูกรังเกียจจากสังคมรอบข้าง แต่ปัจจุบันเขากลับใช้ชีวิตอย่างมีความสุขโดยไม่รู้สึกว่าตัวเองนั้นแตกต่างจากเด็กคนอื่นๆ เช่นเดียวกับเด็กหญิงจ๋ามเงิน นักเรียนหญิงชั้น ป.6 จากรัฐฉาน เล่าว่า การได้มาอยู่ที่โรงเรียน OPC ได้ทำให้เธอมีโอกาสมากกว่าเด็กอีกหลายคนที่อยู่ในบ้านเกิดของเธอ เนื่องจากเธอได้รับโอกาสทางการ ศึกษาที่ดีกว่า แม้ว่าจะต้องอยู่ไกลห่างบ้านและครอบครัวก็ตาม  

ปัจจุบัน เด็กๆ ทุกคนที่นี่นอกจากจะได้เข้าเรียนในโรงเรียนไทยแล้ว ยังได้เรียนภาษาไทยใหญ่ วัฒนธรรมประเพณีไทยใหญ่ วิชา คอมพิวเตอร์ และได้เรียนภาษาอังกฤษโดยตรงจากครูอาสาสมัคร ชาวต่างชาติที่สลับหมุนเวียนกันมาสอนในแต่ละปี ทั้งจากองค์กร Travel to teach และจากนักศึกษาในโครงการแลกเปลี่ยน

นอกเหนือจากการเรียนการสอนแล้ว โรงเรียนแห่งนี้ยังสอนให้ เด็กๆ รู้จักการใช้ชีวิตในสังคมและการดำรงชีวิตแบบวิถีพอเพียงตาม รอยพระราชดำริของกระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทั้งการปลูกผัก กินเอง รวมถึงเลี้ยงหมู ไก่ ปลาและเพาะเห็ดขาย รวมทั้งยังมีกิจกรรม สร้างสรรค์ให้เด็กๆ ทำในวันหยุดเสาร์อาทิตย์ เช่น พาเด็กไปทัศนศึกษา เป็นต้น

สิ่งที่สำคัญไปกว่ากิจกรรมการเรียนการสอนแล้ว เด็กทุกคนที่นี่ยังได้รับการเอาใจใส่เป็นอย่างดีในด้านโภชนาการและด้านอารมณ์  “ผมให้ความสำคัญมากเกี่ยวกับเรื่องโภชนาการ สุขภาพควบคู่ กับพัฒนาการของเด็ก ผมบอกครูอาสาสมัครทุกคนว่าต้องเอาใจใส่เด็กให้มาก การเลี้ยงเด็กก็เหมือนกับการปลูกต้นไม้ที่ต้องเอาใจใส่รดน้ำ พรวนดิน เพราะเด็กเป็นอะไรที่บอบบางมาก ต้องการความรักและการเอาใจใส่จากเรา ดังนั้นเราให้ความสำคัญกับพวกเขาเต็มที่ ผมบอก ผู้ปกครองหรือญาติของเด็กว่า ถึงคุณไม่สามารถเลี้ยงหรือให้การศึกษา แก่เด็กได้ แต่สิ่งที่คุณสามารถให้เด็กได้ คือ การแสดงออกถึงความรัก เช่น การโอบกอดเด็ก เพราะสิ่งที่เด็กๆ เหล่านี้ต้องการจริงๆ ก็คือ ความรักจากคนในครอบครัว”

เป็นเวลาหกปีแล้วที่โรงเรียนหลังน้อยแห่งนี้ได้ยื่นมือ ให้ความช่วยเหลือและมอบความรัก ความปลอดภัยให้แก่เด็กโดยไม่ เลือกว่าเป็นใครมาจากไหน และยังให้โอกาสทางการศึกษาโดย ไม่ต้องการสิ่งตอบแทน เพียงหวังชี้ทางให้ต้นกล้าน้อยๆ เหล่านี้ ก้าวต่อไปเป็นผู้ใหญ่ที่ดีมีคุณภาพให้แก่ประเทศชาติในอนาคต

ร่วมบริจาคให้โรงเรียน OPC ได้ที่ khamchuen@opportunityforpoorchildren.com