“ทำไมสาวพม่าต้องทาแป้งตะนาคา?”นี่คือคำถามที่คนภายนอกส่วนใหญ่อยากรู้แต่ไม่เฉพาะสาวๆ เท่านั้นที่หลงรักแป้งสีเหลืองนวลนี้ เพราะบรรดาลูกเด็กเล็กแดงไปจนถึงคุณยาย หรือแม้แต่หนุ่มๆ ในพม่าต่างก็ชอบทาแป้งตะนาคากันทั้งนั้น และที่คนพม่ามีผิวนวลเนียนจนหลายคนอิจฉานั้น ไม่ ใช่ เพราะใช้เครื่องสำอางแพงๆ ยี่ห้อดังๆ แต่เป็นเพราะใช้แป้งตะนาคาต่างหาก ว่ากันว่า คนพม่านั้นรู้จักนำไม้ตะนาคามาเป็นเครื่องประทินโฉมกันตั้งแต่สมัยสองพันปีโน้น และยิ่งกาลเวลาผ่านไป ตะนาคาก็ได้พิสูจน์ให้คนรุ่ นใหม่ เห็นว่ ามันคือ “เพชรน้ำเอก” แห่งวงการเครื่องสำอางของคนพม่าที่ได้กลายเป็นเอกลักษณ์ของชาวพม่าในทุกวันนี้
ไม้ตะนาคามีชื่อทางพฤกษศาสตร์ว่า Limonia Acidissima Linnเป็นไม้ยืนต้นที่ อยู่ ในสกุลเดียวกับกับต้นพญายา ไม้ตะนาคามีอยู่ ในประเทศศรีลังกาทางตอนใต้และทางภาคตะวันตกของประเทศอินเดียและทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือของภูเขาหิมาลัย ส่วนในพม่านั้น ส่วนใหญ่ขึ้นอยู่ทางภาคกลางของประเทศ โดยเฉพาะในเขตพื้นที่แห้งแล้งนอกจากนี้ยังพบทางภาคใต้ของรัฐฉาน
กิ่งและลำต้นตะนาคาที่โตเต็มที่แล้วจะถูกตัดเป็นท่อนๆ จากนั้นจะมีการนำท่อนไม้ตะนาคาไปต้มให้เดือด แล้วนำมาตากให้แห้ง โดยชาวพม่าเชื่อว่า จะทำให้ไม้ตะนาคามีกลิ่นหอมมากยิ่งขึ้น เมื่อได้ท่อนไม้ตะนาคามาแล้วก็จะนำส่ วนตรงที่ เป็นเปลือกไม้มาฝนกับแท่ นหินที่เรียกในภาษาพม่าว่า “เจ้าก์ผิ่น” โดยระหว่างที่ฝนตะนาคาให้เจือกับน้ำเล็กน้อย เพื่อที่จะได้แป้งเหลวตะนาคา จากนั้นจึงนำมาทาบนใบหน้าและส่วนอื่นๆ ของร่างกายตามที่ต้องการ โดยรากของตะนาคาก็สามารถนำมาฝนทาบำรุงผิวได้ด้วยเช่นกัน
ไม้ตะนาคาที่ ว่ าดีที่ สุดในพม่ านั้น คือไม้ตะนาคาฉ่ วยโบ่ จากภาคสะกาย และไม้ตะนาคาชินมะด่องจากภาคมะกวย และไม้ตะนาคาจากริมฝั่ งแม่ น้ำอิรวดี ในปัจจุบัน ยังมีการนำรากและลำต้นของไม้ตะนาคามาบดให้ละเอียดเพื่อทำเป็นแป้งตะนาคาสำเร็จรูป มีทั้งแบบที่ใส่กระปุกสวยงามและแบบเป็นก้อน วิธีใช้ก็คือนำก้อนแป้งตะนาคามาผสมกับน้ำเล็กน้อยจนเป็นผสมเป็นเนื้อเดียวกัน และนำไปทาตามส่วนที่ต้องการ ซึ่งแป้งตะนาคาสำเร็จรูปนี้ลดความยุ่งยากซับซ้อนให้กับผู้ใช้ได้ดีทีเดียว นอกจากนี้ ยังมีการนำเปลือกไม้ตะนาคามาผสมกับครีมทาหน้า โลชั่น บำรุงผิว ผงขัดหน้าและผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางชนิดอื่นๆเป็นจำนวนมาก ซึ่งสามารถพบเห็นได้ในท้องตลาดทั่วไป
